Gershwin - George Gershwin

Gershwin.jpg

componist


*  Brooklyn, New York City (Verenigde Staten van Amerika) 26-09-1898  
†  Los Angeles, Califofnië (Verenigde Staten van Amerika) 11-07-1937

De Amerikaanse componist George Gershwin, bekend door zijn werk, dat op de grens ligt van de bestaande klassieke muziek-genre en de opkomende jazz werd geboren als Jacob Gershowitz.
Zijn ouders waren Roza Bruskina en Moishe Gershowitz, en hij had twee broers, Ira en Arthur en een zus Frances. Zijn groodvader Jakov Gershowitz (van oorsprong Joods) diende 25 jaar als werktuigkundige bij het Keizerlijke Russische Leger, en kreeg hierdoor het recht om als Russische Jood te reizen en zich in het land te vestigen. Tijdens zijn pensioenjaren woonde hij in St. Petersburg. Zijn zoon Moishe Gershowitz volgde zijn geliefde Roza, die met haar familie naar Amerika verhuisde vanwege het opkomende antisemitisme. Bij zijn aankomst in New York veranderde hij zijn voornaam in Morris. Op 21-07-1895 (zij was 19 en hij 23) trouwde het stel, en in die periode veranderde hij ook zijn famielinaam in Gershwin.
Hun eerste zoon was, Ira (Israel) * 06-12-1896 en † 17-08-83. (Hij werkte veelvuldig samen met George en schreef verschillende composities)
Zij verhuisden naar Brooklyn, waar Jacob (*George Gershwin) werd geboren op 26-09-1898.
Daarna volgden Arthur * 14-03-1900 † 19-11-1981. ( pianist en componist van o.a. Rhapsody in Blue)
Frances * 06-12-1906 en † 18-01-1999. (zangeres en schilder)
Met zijn jeugdvrienden was George veel op straat te vinden om te rollerskaten en kattekwaad uit te halen. Tot zijn 10e jaar was hij totaal niet geïntresseerd in muziek, maar toen hij zijn vriend Maxie Rosenzweig viool hoorde spelen werd hij nieuwsgierig en gegrepen door wat hij hoorde. Zijn belangstelling voor muziek was gewekt. Zijn ouders hadden een piano gekocht voor zijn oudere broer Ira en lieten hem op les gaan, maar tot verbazing van zijn ouders, en opluchting van Ira, was George degene die veel speelde. Twee jaar lang had hij de ene na de andere leraar, maar toen Charles Hambitzer hem voorstelde aan Jack Miller (een pianist in het Beethoven Symphony Orchestra) werd deze zijn mentor, tot hij in 1918 overleed.

George was 15 jaar toen hij voorspeler werd bij een muziekuitgeverij en hij begon toen ook zelf te componeren, met als voorbeeld Irving Berlin en Jerome Kern. Hij schreef wat liedjes voor revues en zijn eerste musical La La Lucille.    
Na talloze baantjes in de muziekwereld scoorde hij in 1919 met zijn eerste grote internationale song Swanee, gezongen door Al Jolson in een van zijn shows. In 1920 ging hij samenwerken met de tekstschrijver Buddy De Sylva. Samen maakten ze als experiment de opera Blue Monday (1922), een 1 acter die zich afspeeld in Harlem. De voorloper van de overbekende opera Porgy and Bess, die nog steeds gezien wordt als de kroon op zijn werk. Aangespoord door Paul Whiteman componeerde Gershwin in 1924 zijn eerste concertstuk, de Rhapsody in Blue.

Dat jaar ging George samen werken met zijn broer Ira die de teksten schreef en George de muziek voor de musical Lady Be Good (1924), zijn eerste Broadway-Musical. Hierop (1926) volgden Oh Kay en in (1927) Funny Face (1927) Strike Up the Band (1930) Girl Grazy (1930) Of Thee I Shing (1931). Porgy and Bess (1935) Rhapsody in Blue voor orkest en piano (1924).

In 1920 verbleef Gershwin een korte periode in Parijs, waar hij les kreeg in compositie van Nadia Boulanger en waar meerdere leermeesters waaronder Ravell zijn werk afkeurde. Blijf bij je eigen stijl schreef hij aan Gershwin - "Waarom zou je een tweederangs Ravell willen worden als je al een eersterangs Gershwin bent " -. Ondertussen schreef hij An American in Paris (1928). De première van dit werk in de Carnegie Hall, op 13/12/1928 werd met gemengde gevoelens ontvangen, maar behoorde toch al snel tot het standaard repertoire in Europa en de USA. Niet lang daarna keerde hij, moe van Parijs, terug naar de USA.

In Hollywood (1937) schreef hij de muziek voor de film Schall we Dance, met daarin de hoofdrolspelers Fred Astaire en Ginger Rogers. Begin 1937 begon hij te klagen over zware hoofdpijn en verschillende vreemde bijverschijnselen. Op 11 februari gaf hij een concert met zijn muziek onder begeleiding van het San Francisco Symphony Orchestra. Zijn coördinatie problemen en blackouts waren duidelijk te merken. In die tijd woonde hij met zijn broer Ira en diens vrouw Leonora in een huis in Beverly Hills. Hij ging zich vreemd gedragen en men kreeg het vermoeden dat hij psychische problemen had. In de nacht van 9 juli bezweek hij. Hij raakte in een coma, en pas toen kreeg hij een medisch onderzoek en werd er ontdekt dat hij een hersentumor had. Dr Walter Dandy, die op dat moment aan het vissen was met de gouverneur van Maryland werd in haastige spoed naar het vliegveld gebracht. Aangekomen in Los Angeles was de conditie van Gershwin al zo ernstig dat onmiddelijk ingrijpen geboden was. Het verwijderen van de tumor mocht niet meer baten. In de ochtend van 11-07-1937 stierf Gershwin op 38 jarige leeftijd.

 

Werken


Opera's

Blue Monday (1922), een 1 acter die zich afspeeld in Harlem. De voorloper van de overbekende opera Porgy and Bess,

Porgy and Bess
(1935) in het Colonial Theatre in Boston.

Musicals

La La Lucille, première op 26-05-1919 in het Henry Miller Theatre in New York, naar een boek van Fred Jackson, (naar een eerder boek door Fred Jackson) met muziek van George Gershwin, met hierin de song Swanee, gezongen door Al Jolson.

George White's Scandels
(1920-1924) Theaterstuk van George White, een parodie over bekende auteurs met veel geschreven muziek van Gershwin. Broadway.

Primrose
(1924) Londen

Lady Be Good
(1924) Broadway.

Tip-Toes
(1925) Broadway.

Tell Me More!
(1925) Broadway.

Oh, Kay! (1926) Broadway.

Strike Up the Band (1927) Broadway.

Funny Face (1927) Broadway.

Rosalie (1928) Broadway.

Show Girl (1929) Broadway.

Girl Crazy (1930) Broadway.

Of Thee I Sing (1931) Broadway.

Pardon My English (1933) Broadway.

Let 'Em Eat Cake (1933) Broadway.

My One and Only (1983) een musical uit 1983 waarin de songs worden gebruikt van Gershwin. Broadway.

Crazy for You (1992) een vernieuwdw versie van Girl Crazy. Geschreven en samengesteld zonder medewerking van George of Ira Gersnwin. Broadway.

Nice Work If You Can Get It. (2012). een musical met de partituur van George en Ira Gershwin. Broadway.




Aangespoord door Paul Whiteman componeerde Gershwin in 1924 zijn eerste concertstuk, de Rhapsody in Blue
de musical Lady Be Good (1924), zijn eerste Broadway-Musical. Hierop (1926) volgden Oh Kay en in (1927) Funny Face (1927) Strike Up the Band (1930) Girl Grazy (1930) Of Thee I Shing (1931). Porgy and Bess (1935) Rhapsody in Blue voor orkest en piano (1924).
An American in Paris (1928). De première van dit werk in de Carnegie Hall, op 13/12/1928
de film Schall we Dance 1937

 

 

Compositions

Main article: List of compositions by George Gershwin

Orchestral

Solo Piano




Films for which Gershwin wrote original scores