componist
* La Côte-Saint-André 11-12-1803 (Frankrijk)
† Parijs 08-03-1869
Louis Hector Berlioz was een Franse componist, en was bovendien actief als dirigent en muziekcriticus. Men beschouwt hem als een belangrijk en vernieuwend vertegenwoordiger van de Franse romantiek. Zijn eerste muzieklessen kreeg hij van zijn vader een plattelandsdokter in La Côte-Saint-André (gelegen tussen Lyon en Grenoble). Zijn eerste echte ervaring met muziek was toen hij op zijn communie, hij was toen twaalf jaar oud, een meisjeskoor hoorde zingen. Dit was ook het jaar waanin hij voor het eerst verliefd werd op Estelle Duboeuf, een meisje uit de omgeving. Zij zou later opnieuw een rol in zijn leven spelen.
In 1821 ging hij op verzoek van zijn ouders geneeskunde studeren in Parijs. Hier werd zijn belangstelling voor de opera indrukwekkend groot, en hij nam het besluit om tegen de wens van zijn ouders in componist te worden. Het werk van Gluck was voor hem een openbaring, en deze componist bleef zijn leven lang zijn idool. Hij nam privéles bij Jean-François Lesueur, en in zijn overmoed lukte het hem een zelf gecomponeerde mis opgevoerd te krijgen, die hij echter later probeerde te vernietigen, (teruggevonden in de orgelgalerij van de Caroles Borromeuskerk te Antwerpen).
Bij het meedingen naar de Prix de Rome in 1826 kwam hij niet door de voorronde. Door deze ervaring kwam hij tot het inzicht dat hij nog veel moest leren en hij ging daarom naar het concervatorium waar hij les kreeg van Antonin Reicha. Hij maakte kennis met het werk van Shakespeare, Beethoven en Goethe, en zij zouden veel invloed op hem hebben. Hij werd hopeloos verliefd op Harriet Smithson, een Ierse toneelspeelster, vertolkster van het werk van Shakespeare. Zijn niet beantwoorde passie voor haar inspireerde hem in 1830 tot het schrijven van de Symphonie fantastique en even daarna maar minder bekend Lélio ou le retour à la vie.
In 1830 won hij wel de Prix de Rome, waarna hij daar, aansluitend daarop nog een half jaar doorbracht. Er viel in Rome weinig te beleven op muziekgebied en de verveling sloeg toe. Toch kwamen de ervaringen uit die Italiaans tijd hem van pas toen hij enkele jaren later zijn symfonie met altviool Harold in Italië schreef. Dit, in opdracht van Paganini, geschreven werk werd echter afgewezen toen deze in de gaten kreeg dat hij hierin niet voldoende kon uitblinken al virtuoos. Met een gift van 20.000 franc zou Paganini later echter alsnog zijn bewondering laten blijken.
In 1831 hoorde hij dat zijn verloofde Camille Moke achter zijn rug om was getrouwd. In zijn woede vertrok hij vanuit Rome naar Parijs met twee pistolen en een flesje gif, met het plan om Camille, haar moeder en zichzelf te vermoorden. Maar in Nice was zijn woede al bekoeld en volgens zijn eigen zeggen bracht hij daar de twintig mooiste dagen van zijn leven door. Na enkele avontuurlijke jaren trouwde Berlioz in 1833 met Harriet Smithson. Hun zoon Louis werd geboren maar hun huwelijk werd een mislukking. Nadat Harriet een been had gebroken kwam er een einde aan haar carrière. Vanwege haar jaloezie en frustratie ging zij teveel drinken en haar gezonndheid ging zienderogen achteruit.
Berlioz ging zich meer toeleggen op het dirigeren omdat hij daardoor meer kans kreeg om zijn composities uitgevoerd te krijgen. In zijn tijd was hij een van de beste dirigenten, en door het schrijven van muziek-kritieken kon hij in zijn onderhoud voorzien. Het ging hem goed af, maar met zijn scherpe pen joeg hij wel menigeen tegen zich in het harnas. Met de enige officiële functie die hij heeft bekleed, als bibliothecaris van het Conservatoire in Parijs, verdiende hij een klein vast inkomen. In 1837 kreeg hij een uitnodiging van de Staat om een grootschalig requiem te schrijven. De uitvoering hiervan in Des Invalides werd een groot succes.
Benvenuto Cellini (1838) zijn eerste voltooide opera, gebaseerd op de autobiografie van de edelsmid uit de Renaissance was een fiasco vanwege het ongebruikelijke karakter. Het gevolg hiervan was dat Berlioz hierna niet meer welkom was in de Parijse opera. Dankzij zijn gift van Paganini kon hij zich weer gaan toeleggen op het componeren. Redelijk succesvol was zijn symfonie met koor Roméo et Juliette uit 1839, geinspireerd door Shakespeare.
In 1842-1843 ging hij op tournee door Belgie en Duitsland. Met zijn eerste concerten in Brussel had hij weinig succes, maar in Duitsland ging het beter. Als dirigent bij plaatselijke orkesten kwam hij in contact met Richard Wagner, Robert Schumann, Giacomo Meyerbeer en Felix Mendelssohn. De waardering die hij in het buitenland kreeg was groter dan in Frankrijk. Dankzij zijn vriend Liszt werden er in Weimar veel van zijn werken uitgevoerd. Uit Baden-Baden kwam de opdracht voor de opera Béatrice et Bénédict. Op zijn reizen naar het buitenland bezocht hij ook meerdre keren Rusland en Engeland.
Het organiseren van een mammoetconcert met 1000 musuci, voor een publiek van 8000 mensen was te vermoeiend voor hem. Hij ging weer naar Nice om tot rust te komen. Hij schreef er zijn ouverture Le Corsaire (de zeerover) die in 1852 in druk verscheen. Later pas werd het verband gelegd met het door hem zo bewonderde gelijknamige gedicht van Lord Byron. Op zijn reis door midden Europa schreef hij La Damnation de Faust, een concert-opera gebaseerd op de Faust van Goethe. Dit grootschalige werk (nu beschouwd als een van zijn meesterwerken) ruïneerde hem bijna toen in 1846 de zaal praktisch leeg bleef.
In 1854 overleed Harriet en nog datzelfde jaar trouwde Berlioz met de middelmatige zangeres Marie Recio. Hij had al enige tijd en relatie met haar. In 1862 stierf ook zij. Als blijk van erkenning werd hij in 1856 gekozen tot lid van het Institut de France. Met de opera Les Troyens, geschreven van 1856-1858 ging zijn jeugddroom in vervulling, al heeft hij dit werk nooit in zijn geheel opgevoerd gekregen. Vanwege het uitblijven van waardering in eigen land raakte hij verbitterd en leefde hij een teruggetrokken bestaan, geplaagd door darmziekte. Zijn grootste geluk was het hernieuwde contact met zijn jeugdliefde Estelle en met zijn zoon Louis die matroos was geworden. Louis overleed in 1867 in Cuba, en de intens verdrietige Berlioz wachtte alleen nog maar op zijn dood. Zijn laatste tournee naar Rusland vergde teveel van zijn gezondheid. Hij ging steeds verder achteruit en hij overleed in het bijzijn van enkele vrienden. Hij ligt begraven op het kerkhof van Montmartre.
opera's
Les Francs-Juges (1826)(De vrije rechters)
Libretto van Humbert Ferrand, (een vriend van Hector Berlioz)(voor een groot deel door Hector Berlioz zelf vernietigd).
Opera in ... aktes., met een ouverture die populair werd tijdens concerten en werd gebruikt in andere muziekwerken.
Plaats en tijd. ...
Première. ...., (.... ) op ..-..-...
Benvenuto Cellini (1838)(opus 23)
Libretto van Léon de Wailly en Auguste Barbier
Opera in 2 aktes en 4 scene`s
Plaats en tijd, Rome 1532 tijdens de regering van Paus Clemens VII.
Première.Parijs, (De Parijse Opera) op 10-09-1838
La Damnation de Faust (1846)(opus 24)
Libretto van Hector Berlioz, naar de Faust van Goethe.
Concert opera in 3 aktes (voor vier solisten, koor en orkest).
Plaats en tijd. Hongarije, Noord Duitsland, Leibzig, 16e eeuw.
Première. Parijs (Opéra-Comique) 06-12-1846.
Béatrice et Bénédict (1862)(0PUS 27)
Libretto van Louis Berlioz naar Shakespeare
Opera Comique in 2 aktes.
Plaats en tijd. ...
Première.Baden Baden, (.... ) op 09-08-1862.
Le Troyens (1863)(opus 29)
Libretto van Louis Berlioz naar Vergilius` Aeneïs
Opera in 5 aktes. (Frans)
Plaats en tijd. Troje (akte I en II) Cartago (akte III, IV en V)(In het 9e jaar van de Trojaanse oorlog, nadat de Grieken zich hebben terug getrokken, een houten paard acterlatend op het strand)
Première. Deel van de opera. Parijs (.... ) op 04-11-1863.
Première. Volledige opera, Karlsruhe (.... ) op 06/07-12-1890
De opera duurt 4 uur en wordt daarom vaak in 2 delen gesplist. La Prise de Troie (Akte I en II)(de verovering van Troje) en
Les Troyens à Carthage (De Trojanen in Carthago)(akte III, IV en V)
