Orfeo ed Euridice

Christoph Willibald Von Gluck    

(Krefeld 17-06-1999 / Theater Krefeld)

(Brussel 22-06-2014 / La Monnaie)

(Aken 05-03-2017 / Theater Aachen)

Libretto van Ranieri de`Calzabigi (Italiaans/Weense versie) 
Tragedie opera in 3 aktes en 5 tonelen.
Plaats en tijd. Boven en onderwereld, mythische tijd. 
Première. Wenen ( Kaiserliches Hoftheater) op 05-10-1762.  
Orphée et Euridice
Libretto van Pierre-Louiss Moline (Frans / Parijse versie), naar Calzabigi.
Première. Parijs  (Acedémie Royale) op 02-08-1774.    
 

Inhoud

(komt in alle versies overeen.)
Akte I
Een korte en statige prelude.
De grot waar zich de graftombe van Euridice bevindt. De mooie echtgenote van Orfeo is dood. Haar echtgenoot en zijn vrienden weeklagen bij het graf. Hij zingt een ontroerende aria. Chiamo il mio ben cosi. Een tweede orkest achter de coulissen antwoordt op de wanhoopskreten van de echtgenoot.
In een pantomime worden de begrafenis ceremoniën uitgevoerd. Amor verschijnt en kondigt aan dat Zeus medelijden heeft opgevat. aria. Si les doux accords de ta Lyre.
Het wordt Orfeo toegestaan af te dalen in de Onderwereld om door de kracht van zijn muziek Pluto te vermurwen. Slaagt hij daarin dan mag hij onder geen voorwendsel omzien naar Euridice vóór hij de Styx is overgestoken. Alles berust op deze voorwaarde, hoe moeilijk het ook is daaraan te voldoen, gezien de hartstocht die Orfeo voor zijn echtgenote koestert. Maar als hij zich naar haar omdraait als zij hem roept, of aan haar uitlegt waarom hij dit niet mag doen, zal zij onmiddellijk sterven. aria. Soumis au silence.
Orfeo twijfelt eraan of hij die standvastigheid zal kunnen opbrengen maar neemt het aanbod dankbaar aan.  1)  
Akte II  
Eerste toneel.  
De ingang van de Hades, de Onderwereld.
Als hij verschijnt, wordt Orfeo achtervolgd door de kreten van de Furiën. De scène begint met het koor, Chi mai dell'Erebo? (schitterende dramatische muziek). De Furiën vragen aan Cerberus, het driekoppige monster dat de toegang tot de Onderwereld bewaakt, de sterveling die het waagt naderbij te komen, in stukken te scheuren. (de muziek suggereert het geschreeuw van het monster).
De zachte schoonheid van zang en het luitspel van Orfeo breekt de weerstand van de Furiën. aria met koor. Laissez-vous toucher par mes pleurs. Zij staan hem toe de Vallei van de Gelukzaligen te betreden. Er volgt een langzame dans met de beroemde fluitsolo.
Tweede toneel. 
De Velden der Gelukzaligen.
Er wordt gedanst en daarna zingt Euridice (of een der Gelukzalige Geesten) de geweldige aria met koor. E quest' asilo ameno e grato. 2)
Akte III 
Derde toneel 
Een labyrint in een duistere grot.
Het grootste deel van de weg is al afgelegd maar Euridice begrijpt niets van de houding van haar echtgenoot die haar niet wil aankijken. Hij tracht haar smart te verzachten in het duet  Sù, e conme viene, o cara., gevolgd wordt door het duet Che fiero momento, waarin Euridice zegt niet meer verder te willen leven als hij haar niet meer bemint.
De machten van de onderwereld schijnen haar terug te trekken en in een aria. (onderbroken door een kort recitatief) beklaagt zij haar lot. Fortune ennemie. Orfeo kan zich niet langer tegen houden. Hij vergeet de instructie van Amor, draait zich om en sluit Euridice in zijn armen.
Op hetzelfde moment sterft zij. In zijn wanhoop zingt Orfeo de beroemde aria. Che farò senza Euridice (J'ai perdu mon Euridice - Ach, ich habe sie verloren).  3)
Vierde toneel 
De tempel van Amor.
De liefdesgod Amor verhindert dat Orfeo zelfmoord pleegt. Als beloning voor zijn standvastige liefde krijgt Orfeo Eurodice terug. Het paar is herenigd en iedereen prijst de macht van de liefde.   

 

(Krefeld 17-06-1999 / Theater Krefeld)

Koor der Vereinigten Städt Bühnen Krefeld und Mönchengladbach. 

(Brussel 22-06-2014 / La Monnaie)

(Aken 05-03-2017 / Theater Aachen)