Kurt Weill
(2 uur en 25min.)
(De Driestuiversopera)(The Threepenny Opera)
(Eindhoven 22-05-2004 / Stadsschouwburg)
(Aken 10-10-2009 / Theater Aachen)
(Eindhoven 23-04-2010 / Stadsschouwburg)
Libretto van Bertolt Brecht naar The Begger`s Opera van John Gay uit 1728
Opera een voorspel, 3 akte`s en 9 tonelen.
Plaats en tijd. Soho Londen
Première. Berlijn (Theater am Schiffbauerdamm) 31-08-1928
| JONATHAN PEACHUM (aanvoerder van een bedelaarsbende) | bariton |
| CELIA PEACHUM (zijn vrouw) | mezzosopraan |
| POLLY PEACHUM (hun dochter) | sopraan |
| MACHEATH / MAC THE KNIFE (aanvoerder van een bende straatbandieten) | tenor |
| JENNY (prostituee) | sopraan |
| JACKIE (TIGER) BROWN (politiecommissaris in Londen) | bas |
| LUCY (zijn dochter) | sopraan |
| FILCH | tenor |
| EEN BALLADEZANGER | tenor |
| SMITH (politieagent) | bariton |
| BEDELAARS / HOEREN / GANGSTERS / POLITIEAGENTEN |
Inhoud
proloog
Tijdens de jaarmarkt in Soho is het een verzameling van allerlei personen uit de onderwereld. Zij worden aangenaam beziggehouden door een straatzanger die vertelt over Mac the Knife (Macheath), een boevenkoning die alom wordt geprezen omdat hij de kans ziet altijd uit de gevangenis te blijven. De ballade van Mac the Knife.
Akte I
eerste toneel
Het verhaal begint in de winkel van Jonathan en zijn vrouw Celia Peachum, een succesvolle zaak in overvallen en kruimeldiefstallen. Hier kunnen de armsten onder de armsten kleding, krukken e.d. halen waardoor ze medelijden opwekken en zo aalmoezen krijgen. Peachum krijgt van hun vergaarde geld een forse provisie (50 procent). Onder begeleiding van een harmonium zingt Peachum zijn Morgenchoral, die hij brengt als een preek. Celia verschijnt, en uit haar bezorgdheid. Hun dochter Polly is de hele nacht niet thuis geweest. Zij denkt dat zij is weggelopen met de struikrove Macheath, de beruchte Mac the Knife. Polly is er inderdaad tussenuit geknepen om met haar geliefde te trouwen.
Mac the Knife is de Koning oplichter die kleine en grote oplichters van hem afhankelijk maakt door hen bescherming te bieden tegen de politiechef, zijn oude jeugdvriend. (Uiteraard tegen betaling van een flink deel van hun inkomsten).
tweede toneel
In een paardenstal vol gestolen goederen vieren Macheath en Polly hun bruiloft. Tot de gasten behoren de gangsterbende van Macheath, de politiecommissaris Tiger Brown (Mac`s oude schoolkameraad), en een geestelijke. Polly is gelukkig. Zij zingt het lied Pirate Jenny. De bruiloftsgasten vertrekken en Mac en Polly gaan samen de nacht doorbrengen. Zij zingen een liefdesduet waarin zij de draak steken met de romantische liefde, het huwelijk, en zijn zich ervan bewust dat een huwelijk misschien niet blijvend zal zijn. Toch klinkt het lied aandoenlijk.
derde toneel
Polly keert terug in de winkel van haar ouders. Zij deelt mee dat zij getrouwd is. In The Barbarasong verteld zij dat zij verliefd is geworden op deze ongemanierde schoft, en probeert haar ouders uit te leggen hoeveel zij van hem houdt. De Peachums zijn niet onder de indruk en zweren dat zij hem zullen laten arresteren en ophangen. In de eerste Dreigrochenfinale zingen zij over de ellende van het leven in de zo onbetrouwbare wereld.
Akte II
vierde toneel
In de paardenstal.
Polly waarschuwt Macheath dat hij hem moet smeren. Haar ouders zullen een val voor hem opzetten. Macheath besluit om onder te duiken. Zij nemen afscheid met een walsmelodie, een variatie op hun eerdere liefdesduet, Pimp`s Ballad. Het gaat over hun dagen samen. Mevrouw Peachum betaald de prostituee Jenny steekpenningen om Macheath te verraden aan de politie, iets waar hij geen weet van heeft.
vijfde toneel
Als Macheath inderdaad naar het bordeel gaat danst hij samen met Jenny zijn Tango Ballade, en zij danst hem zo in de armen van de politie.
zesde toneel
Hij wordt gevangen genomen en na het zingen van de Ballad of the Pleasent Life, bezoekt zijn eerdere vriendin, Lucy hem, (Browns dochter) die boos op hem is omdat hij haar in de steek heeft gelaten. Zij is duidelijk zwanger en voelt zich bedrogen, maar ondanks dat alles is zij nog steeds gek op hem. En ook Polly komt haar man op hetzelfde moment opzoeken. Zij vertellen elkaar onverbloemd hoe zij over de situatie denken; Jealousy Duet.
Mevrouw Peachum sleept haar dochter weg en Lucy helpt Macheath om uit zijn cel te ontsnappen, tot groot genoegen van zijn vriend Tiger, totdat Celia Peachum het hoofd van de politie waarschuwt dat hij verantwoordelijk gesteld zal worden voor deze ontsnapping. De akte eindigt met de tweede Dreigroshenfinale.
Akte III
Peachum chanteert Tiger Brown. Hij zal met zijn bende de aanstaande kroningsplechtigheden verstoren. (lied Peachum) Song of the Insufficiency of Human Struggling. In een tussenspel zingt Jenny voor het doek de Solomon Song, begeleid door een draaiorgeltje. (De ballade komt over als een straatlied maar is in feite een conventionele wals).
zevende toneel.
De kroning van de nieuwe Koningin Victotia zal spoedig plaatsvinden en Peachum verzamelt zijn groep dieven en zakkenrollers om van deze gelegenheid dankbaar gebruik te maken. Jenny komt haar geld opeisen bij Mevr. Peachum, maar die weigert iets te betalen. Tiger Brown verschijnt om Peachum te arresteren en om de acties van zijn straatbende te doen ophouden, maar Peachum betaald hem steekpenningen om hem met rust te laten, en hij kan niets anders doen dan zijn vriend Mac opnieuw te arresteren.
achtste toneel
Kamer in Old Bailey.
Lucie en Polly staan oog in oog met elkaar, eerst als vijanden, maar tenslotte als vriendinnen. Lucie bekent dat ze helemaal geen kind van Mac verwacht. Ze had gewoon een kussen omgebonden, in de hoop dat hij dan met haar zou trouwen. Ze hebben beiden genoeg van hem. Dan horen ze dat Macheath opnieuw is ingerekend, wederom verraden door prostituees.
negende toneel
Macheath zal spoedig worden opgehangen. Niemand kan hem nog redden. Hij vindt zijn lot onredelijk. Call from the Grave. Hij neemt afscheid van zijn makkers en vraagt iedereen om vergeving in zijn grafschrift, Grave Inscription. Hij wordt naar de galg gebracht en bekllimt het schavot, met het touw al om zijn nek. Dan richt Peachum zich tot het publiek met de aankondiging dat de derde dreigrocherfinale een ander einde zal hebben. Tiger Brown arriveert en brengt hem niet alleen gratie maar ook een ridderschap, een pension, een landhuis en een jaarlijkse rente van 10.000 pond.
(Eindhoven 22-05-2004 / Stadsschouwburg)
(Aken 10-10-2009 / Theater Aachen)
| HERIBERT LEUCHTER | dirigent |
| DEBORAH EPSTEIN | regie |
| FLORIAN BARTH | decor & kleding |
| Bezetting | |
| ANDREAS HERMANN | Jonathan Peachum (bariton) |
| ELISABETH EBELING | Celia Peachum (mezzosopraan) |
| ELKE BORKENSTEIN | Polly Peachum (sopraan) |
| TORSTEN BORM | Macheath / Mac the Knife (tenor) |
| KARSTEN MEYER | Jackie (Tiger) Brown (bas) |
| JULIA BRETTSCHNEIDER | Lucie (sopraan) |
| BETTINA SCHEURITZEL | Jenny (sopraan) |
| JEANETTE SEILER | Munten Matthias |
| JOEY ZIMMERMANN | Haakvinger Jacob |
| PHILLIPP MANUEL ROTHKOPF | treurwilgen beheerder |
| SEBASTIAN STERT | Zaag Robert / Smith |
| JURGEN ESBACH | zingende ober / bedelaar / politieman |
(Eindhoven 23-04-2010 / Stadsschouwburg)
| MATTHIAS FLAKE | dirigent |
| ROBERTO CIULLI | regie |
| KLAUS ARZBERGER / DEJAN RADULOVIK | decor & kleding |
| Bezetting | |
| KLAUS HERZOG | Jonathan Peachum (bariton) |
| ROSEMARIE BRUCHER | Celia Peachum (mezzosopraan) |
| SIMONE THOMA | Polly Peachum (sopraan) |
| REINHART RIRCHOW | Macheath / Mac the Knife (tenor) |
| RUPERT J. SEIDLE | Jackie (Tiger) Brown (bas) |
| PETRA VON DER BEEK | Lucie (sopraan) |
| VOLKER ROOS | Jenny (sopraan) |
| Munten Matthias | |
| Haakvinger Jacob | |
| treurwilgen beheerder | |
| Zaag Robert / Smith | |
| zingende ober / bedelaar / politieman |
