Il Turco in Italia

Il Turco in Italia.jpg

Gioacchino Rossini  


 

(Brussel 04-01-1996 / De Munt / La Monnaie)

Libretto van Felice Romani gebaseerd op het libretto van Caterino Mazzolà.
Opera Buffo in 2 aktes.
Plaats en tijd. Napels, begin 19e eeuw. 
Première. Milaan (Teatro alla Scala) op 14-08-1814.  

FIORILLA (echtgenote Don Geronio )sopraan
SELIM (Turkse Prins op reis)bas
DON NARCISO (Fiorella`s bewonderaar)tenor
GERONIO (zwakke echtgenoot Fiorilla)bas
ZAIDA (zigeunerin, ex verloofde Selim)mezzosopraan
ALBAZAR (vertrouweling van Selim)tenor
PRODOCIMO (dichter)bas

Inhoud

Prosdocimo, de dichter zaait verwarring tussen twee paren. De vele misverstanden leveren hem een geweldige hoeveelheid stof op voor een komedie. Tot besluit verzoenen de paren zich, en wensen elkaar alle geluk.
Akte I
Eerste toneel
Een verlaten strand aan zee.
De dichter Prosdocimo is op zoek naar goede gegevens om een komedie te maken. Hij twijfelt of hij de grillen van de mooie Fiorilla in zijn verhaal zal gebruiken, dat zal gaan over een onhandige echtgenoot en zijn wispelturige vrouw. Op dat moment nadert Geronio, diep in gedachten verzonken. Bij een bezoek aan de zigeunerin Zaïda wil Geronio het antwoord vinden op de vraag of zijn vrouw Fiorilla nog steeds van hem houdt. De zigeuners spotten echter met hem. Als Zaïda met Albazar weg wil gaan, houdt de dichter hen tegen, met nieuwsgierige vragen over hun verleden. Zaïda vertelt enthousiast over haar leven in de Kaukasus, waar zij tot de harem van sultan Selim Demalec behoorde. Woedend omdat de sultan met haar wilde trouwen, verspreidde haar rivalen het valse gerucht dat ze ontrouw was. Als de jaloerse sultan haar tot de doodstraf veroordeelt, wordt ze gered door Albazar.

Dan herinnert de dichter zich dat er diezelfde avond nog een Turkse vorst wordt verwacht, die met een kort bezoek in Italië kennis wil maken met de Europese zeden. In gezelschap van enkele vriendinnen geeft Fiorilla toe dat ze vaker verliefd wordt. In de haven gaat een Turks schip voor anker, met aan boord Selim en zijn gevolg. Hij wordt meteen verliefd op Fiorilla.
Haar man, en haar bewonderaar Narciso volgen dit alles met jaloerse blikken. Woedend vertelt Geronio dat zijn ontrouwe vrouw de Turk Selim thuis op de koffie heeft uitgenodigd. Geronio en Narciso zijn diep verontwaardigd als de dichter, die in de vreemdeling de geliefde van Zaïda herkent, in een respectloos gejubel uitbreekt. Zijn dramatische intrige is nu verzekerd.
Tweede toneel
Don Geronio`s huis.
Bij de koffie bekent Selim aan Fiorilla dat hij in zijn leven slechts een maal iemand bemint heeft. De beslissing om nooit meer verliefd te worden wil hij echter voor haar wel opgeven. Geronio onderbreekt deze intimiteiten met woede. Het is aan Fiorilla`s alerte optreden te danken, dat Selim haar vreselijk geschrokken man niet te lijf gaat. Mijn man is slechts gekomen om met eerbied de zoom van uw mantel te kussen zegt zij. Narciso die dit alles heeft gezien, zweert wraak voor de hem aangedane smaad. Ondertussen maken Selim en Fiorilla een afspraak voor die avond op het strand. Vol van zelfmedelijden, stort Geronio zijn hart uit bij de dichter.
Derde toneel
Nacht.
Ondertussen hebben Zaïda en Selim elkaar teruggevonden. Maar hun geluk duurt maar even. Als Fiorilla hen samen ziet is ze jaloers, en eist haar plaats op ten overstaan van Zaïda.
Over deze verwikkelingen is de dichter zeer tevreden.
Akte II
Eerste toneel.
Herberg.
Als Selim, naar Turkse gewoonte, Fiorilla van Geronio wil kopen, wijst deze het aanbod natuurlijk af. Vertrouwend op haar verleidingskunsten heeft Fiorilla Zaïda bij zich uitgenodigd om Selim tot een duidelijke keuze te dwingen. Als hij aanvankelijk twijfelt bij deze keuze, trekt Zaïda zich gekwetst terug. Fiorilla verwijt Selim zijn besluiteloosheid, maar al snel is hun liefde weer hersteld. De dichter verklapt Geronio zijn plan om de door Selim geplande ontvoering van Fiorilla te verijdelen. Bij een gemaskerd bal moet iedereen in Turks kostuum verschijnen.
Zaïda in hetzelfde als Fiorilla, moet dan ongemerkt haar plaats naast Selim innemen. Narciso, die het gesprek heeft afgeluisterd, besluit zich uit te geven voor Selim, om zo zijn geliefde voor zich te redden.
Tweede toneel
Balzaal.
Narciso gaat meteen naar Fiorilla toe, die zich bereidwillig door de vermeende Turkse Prins laat meevoeren. Op hetzelfde moment komen Selim en de gemaskerde Zaïda elkaar tegen.
Op zoek naar zijn vrouw, staat Geronio nu voor twee gelijke koppels, die ondanks hun eigen twijfels over hun dubbelgangers, handig weten te ontsnappen aan zijn poging hen te ontmaskeren.
Derde toneel
Maar dit is niet wat de dichter wil, dus grijpt hij nog een keer in. Hij raadt Geronio aan om ten overstaan van zijn ontrouwe vrouw met een scheiding te dreigen.
Vierde toneel
Voor Geronio`s huis.
Fiorilla, merkt te laat dat ze zich door haar oude minnaar heeft laten beet nemen. De echte Selim heeft zich al lang verzoend met Zaïda. Totaal van streek beseft ze dat ze voor haar luchthartigheid duur zal moeten betalen. Als ze vertwijfeld besluit Napels te verlaten, schenkt Geronio haar vergiffenis. Opgelucht wensen allen elkaar geluk, met dit vrolijke einde.  


(Brussel 04-01-1996 / De Munt / La Monnaie)

IVAN FISCHERdirigent
URSEL HERRMANNregie
KARL- ERNST HERRMANNregie / decor & kleding / licht
RENATO BALSADONAkoor
Bezetting 
TIZIANA FABBRICINIFiorilla (sopraan)
JOSE VAN DAMSelim (bas)
BARRY BANKSDon Narcisco (tenor)
ALBERTO RINALDIGeronio (bas)
LIVIA BUDAI-BATKYZaïda (mezzosopraan)
ANDRE GREGOIREAlbazar (tenor)
DALE DUESINGdichter / Prodocimo (bas)