Der Prinz von Homburg

Der Prinz von Homburg o.jpg

Hans Werner Henze 

   

(Eindhoven 29-01-2004 / Stadsschouwburg /Nationale Reisopera)

Libretto van Ingeborg Bachmann en Hans Werner Henze, naar het toneelstuk Der Prinz von Homburg van Heinrich von Kleist
Opera in 3 aktes.
Plaats en tijd. Fehrbellin, de nacht voor de veldslag.
Première. Hamburg (Staatsoper) op 22-05-1960. 

PRINS FRIEDRICH HOMBURG (generaal v.d. Cavelerie) bariton
GRAAF HOHENZOLLERN (in dienst v.d. Keurvorst) tenor
KURFÜRST FRIEDRICH WILHELM (van Brandenburg) tenor
KURFÜRSTIN (zijn vrouw) alt (contralto)
NATALIE (nicht v.d. Keurvorst) sopraan
DÖRFLING (veldmaarschalk) bariton
KOTTWITZ (kolonel) bas

inhoud

Akte I
scène 1
Het is de avond, net voor de slag bij Fehrbellin.
Prins Friedrich ontbreekt nog aan het gezelschap. Hij zit in de kasteeltuin te dromen van eeuwige roem en van zijn geliefde prinses Natalie. Hij is bezig om van bloemen een krans te vlechten. De Keurvorst komt ook in de tuin en neemt de bloemen uit zijn handen, hangt een zilveren ketting om zijn nek en zegt hem dat hij met Prinses Natalie mag trouwen. Als hij later wordt gewekt door Count Hohenzollern heeft Friedrich nog steeds de verloren handschoen (van de Prinses) die hij eerder had gevonden in zijn hand. De handschoen die gezien wordt als het symbool tussen droom en werkelijkheid. lied, Was ist dier für ein Handschuh?
scène 2
In het kasteel is veldmaarschalk.
Dörfling is een veldslag aan het voorbereiden. De Prins blijft ondertussen dagdromen, en hoopt dat de Prinses wel zal gaan zoeken naar haar handschoen die ze heeft laten vallen. Zelfs wanneer hij op het slagveld is om zich voor te bereiden op de strijd, denkt hij nog steeds alleen aan haar. lied, Nun denn, auf deiner Kugel, Ungeheures.
scène 3

De orders die hij heeft meegekregen vergeet hij uit te voeren.
Tijdens de veldslag mist hij een belangrijk bevel en hij gaat in tegen de opdrachten. Graaf Hohenzollern probeert hem te waarschuwen, maar  hij luistert naar niemand. lied, Auf Ordr`? Hast du sie noch vom Herzen nicht empfangen.
Na de veldslag doet het gerucht de ronde dat de Keurvorst gedood is. Op dit moment van diepe rouw bekennen de Prins en de Prinses dat zij elkaar lief hebben. lied, Du standst, ich weiβ nicht, vor mir wie im Traum.
Achteraf blijkt dat het bericht dat de Keurvorst is omgekomen niet juist is, want hij komt weer tevoorschijn. Hij geeft de rechter de opdracht uit te zoeken wie verantwoordelijk is voor het niet uitvoeren van de orders tijdens het aanvoeren van charges van de cavalerie. lied, Wer auch immer die Reiterei geführt...
Akte II
scène 4
De Prins wordt gevangen genomen.
Door zijn eigenmachtig optreden wekt de Prins de woede van de regent. In zijn cel hoort hij van Count Hohenzollern dat hij wegens ongehoorzaamheid aan het dienstbevel waarschijnlijk ter dood wordt veroordeeld. Aanvankelijk maakt de Prins zich geen zorgen. lied, Auf mein Gefühl von ihm! Ich bitte  laβ mich!  maar als hij zelf zijn doodvonnis moet ondertekenen wordt hij zich bewust van de ernst van zijn situatie.
scène 5
Als de Prins ziet dat er op de binnenplaats een graf voor hem wordt gegraven slaat de angst echter toe. lied, O Gott! Ich seh` das Grab.
scène 6 en 7   
Op advies van Hohenzollern smeekt Homburg de Keurvorstin om hulp, maar het lukt haar niet het vonnis ongedaan te maken. De Prins moet de beslissing van het gerechtshof aanvaarden. Maar Prinses Natalie neemt hem in bescherming en doet een poging om de Keurvorst op andere gedachten te brengen. lied, Zu deiner Füβe Staub, wie`s mir gebürt.
Zij krijgt te horen dat de beslissing, of het vonnis voltrokken zal worden bij de Prins zelf ligt.
scène 8
De Prins erkent de rechtsgeldigheid van de uitspraak en kiest ervoor om te worden geëxecuteerd. lied, Das Leben nennt der Derwisch eine Reisse.  Overmand door groot verdriet roept de Prinses het dragonder-regiment, waarvan zij de beschermvrouwe is op, om de Prins te bevrijden.
Akte III
scène 9
In de stad is het regiment van "Prinses van Oranje" gelegerd.
Bijna breekt er een opstand uit, maar de officieren van het leger vragen gratie voor de Prins. De Keurvorst ontvangt de brief van Homburg, waarin hij accoord gaat met zijn vonnis. De Keizer die beseft dat hij wat overhaast te werk is gegaan besluit om de straf ongedaan te maken. De Prins blijft echter bij zijn besluit om de dood te aanvaarden. lied, Ruhig! Es ist mein unbeugsamer Wille. De Keurvorst verzoent zich met de Prins, en verscheurt het doodvonnis buiten medeweten van de Prins.
scène 10
Het is weer nacht.
In de slotscène zien we Friedrich in de tuin, hij is geblinddoekt, alsof hij geëxecuteerd zal worden en in de verte klinken de klanken van de dodenmars. De prins die denkt dat de executie nabij is neemt afscheid van het leven. lied, Nun, o Unsterblichkeit, bist du ganz mein. Maar als de blinddoek wordt weggehaald wordt zijn droom toch nog werkelijkheid. Omdat hij schuld bekende en het oordeel accepteerde wordt hij gerehabiliteerd. De Keurvorst is aanwezig om hem in ere te herstellen, hangt hem de overwinnaarkrans om en schenkt hem Prinses Natalie als bruid. De droom is werkelijkheid geworden.    
 

Visconti suggereert dat, Der Prinz von Homburg de overtuiging van Henze weergeeft.
Het conflict dat bestaat tussen de individuele vrijheid en de staat.
De partituur is in sommigen opzichten maar weinig vernieuwend en vraagt daarom meer van het publiek dan bij de andere opera`s van Henze.
De componist maakt gebruik van traditionele vormen, en een groot kamerorkest met zeer verschillende instrumenten voor iedere scène.


(Eindhoven 29-01-2004 / Stadsschouwburg / Nationale Reisopera)

ROLF GUPTA dirigent
GERARDJAN REINDERS regie
PAUL GALLIS decor
RIEN BEKKERS kleding
REINIER TWEEBEEKE licht

Bezetting

DANIEL BROAD Prins Friedrich (bariton)
ULFRIED HASELSTEINER Graaf Hohenzollern (tenor)
KENNETH GARISON Keurvorst Friedrich Wilhelm (tenor)
ANNELIES LAMM Keurvorstin (alt)
GIORGIA MILANESI Natalie (sopraan)
ROGER SMEETS Dörfling (bariton)
MARK RICHARDSON Kottwitz (bas)